നനുനനുപ്പ്

§ 1. കിട്ടാവുന്ന എല്ലാ കാസറ്റുകളും പലയിടങ്ങളിൽനിന്നായി വാങ്ങി, ഒരു റ്റേപ്പ് റെക്കോഡർ കമ്പ്യൂട്ടറിൽ ഘടിപ്പിച്ച്, ഒരു വേവ് എഡിറ്റർ വെച്ച്, തേച്ച് മിനുക്കി മണിക്കൂറുകൾ, ദിവസങ്ങൾ ചെലവിട്ട് ജഗ്ജിത്തിന്റെ മിക്കവാറും പാട്ടുകളും ഡിജിറ്റലാക്കിയത് പണ്ടാണ്. പണ്ടെന്നാൽ സമയബന്ധമായ പണ്ടല്ല; സ്വത്വത്തിന്റെ പണ്ട്. ഒരേ പുഴയിൽ രണ്ട് വട്ടം കാലുവെക്കുന്നതിന്നടിയിലെ ദൈർഘ്യം. ഇന്ന് ഈ പാട്ടുകൾ കേൾക്കാറേ ഇല്ല.

§ 2. 1949-ൽ തോമസ് മന്നിനെ ലോസ് ആഞ്ജലസിൽ പോയിക്കണ്ട സൊൺടാഗ് അദ്ദേഹത്തെ വിശേഷിപ്പിച്ച് തന്റെ ജേണലിൽ കുറിക്കുന്നത് ദൈവമെന്ന നിലയിലൊക്കെയാണ്. വഴിഞ്ഞൊഴുകുന്ന കുതൂഹലം. ഹർഷോന്മാദം. കാലങ്ങൾ കഴിഞ്ഞ് മൻ പടിയിറങ്ങി അവിടെ മറ്റുപലരും വന്നു. മധ്യയൂറോപ്യൻ എഴുത്തുകാർ. മറ്റുപലർ. അങ്ങനെയങ്ങനെ.

§ 3. വായിക്കുന്ന പുസ്തകങ്ങളിൽ ഉള്ളിളക്കുന്നവയ്ക്ക് അടിവരയിടുന്നതല്ല, ആ വരകൾ നേർത്ത പെൻസിൽ വരകളാവുന്നതെന്തെന്നാണ്. ഷെൽഫിൽ നിന്ന് പൊടിതട്ടിയെടുത്ത് 'എ ഹീറോ ഓഫ് ഔർ ടൈം' പരതുമ്പോൾ വരിക്കുതാഴെ പെൻസിൽ മുനമ്പുകൊണ്ട് ശ്രദ്ധക്ഷണിക്കുന്ന വരികൾ: "The Story of a man's soul, even the pettiest, can be more interesting and instructive than the story of whole nation, especially if it is based on the slef-observation of a mature mind and is written with no vain desire to arouse sympathy or surprise." പെൻസിൽ പാടുകൾക്ക് തന്റെ പുറത്ത് ഏത് നിമിഷവും പതിയാവുന്ന റബ്ബറിന്റെ താഡനത്തെക്കുറിച്ച് ബോധമുണ്ടാവണം.

§ 4. "My propositions are elucidatory in this way: he who understands me finally recognizes them as senseless, when he has climbed out through them, on them, over them. (He must so to speak throw away the ladder, after he has climbed up on it.)"

§ 5.

thereof one must be silent.

എഴുതി നിർത്തിക്കഴിയുമ്പോഴേക്ക് ഓരോ വാക്കും ദംഷ്ട്രകളിറക്കി അത് സൂചിപ്പിക്കുന്ന വസ്തുക്കളിലേക്ക് നീലനിറം പകരുന്നത്, ആ നീലനിറം എഴുതിയ കടലാസിൽ പടർന്നു പരക്കുന്നത്. കണ്ണിനുമുന്നിൽ ഒരു പാടയായി അവശേഷിക്കുന്നത്. വാക്കുകൾക്കിടയിലെ ഒഴിഞ്ഞ ഇടങ്ങളെല്ലാം ചോദ്യചിഹ്നങ്ങളെക്കൊണ്ട് നിറക്കണമെന്ന് - പല വലുപ്പത്തിലും, രൂപത്തിലുമുള്ളവ - ചിലപ്പോഴെങ്കിലും വിചാരിച്ചുപോവുന്നത്. അല്ലെങ്കിൽ നേതി, നേതി എന്ന പദം കൊണ്ട്. വാചകങ്ങൾക്കൊടുവിലെ പൂർണ്ണവിരാമങ്ങളെല്ലാം സങ്കടഹർജികളാണെന്ന തിരിച്ചറിവ്. പ്രപഞ്ചത്തിലെ ഓരോ വസ്തുക്കളും തന്നെനോക്കുന്ന മനുഷ്യനു നേരെ കൈകൂപ്പുകയാണെന്ന് പറയാനായുന്നു - പക്ഷെ. വസ്തുക്കളുടെ വാക്കുകളിൽനിന്നുള്ള മോചനം എന്റെ തന്നെ മോചനമാവാമെന്ന്.

Enigma

"At the Nile at night, at the Nile,
where the stars hang down into your mouth
and your dry heart is moist once again,

in the Egyptian night,
where you never have been before, but soon will be,
in order to give the Sphinx your answer.

In the blue night,
as in an eternally open mouth the desert's tongue
seeks your moisture.
If it burns you up,
your exhausted gasp will
will resemble my answer.

Life of my life,
savage mouth
that takes the breath away
and no longer allows a memory,
let me be myself
let me be with you."

Ingeborg Bachmann

ഇപ്പോഴും തീരുമാനമായില്ല

§ 1 മറൈൻഡ്രൈവിലെനടപ്പാതയിലൂടെ തൊട്ടുരുമ്മിനടന്നുപോവുന്നകമിതാക്കളെക്കണ്ടപ്പോഴാണോ ഇതുതോന്നിയെതെന്നചോദ്യത്തിന്'പറയാൻപറ്റില്ല,ആവാം'എന്ന അങ്ങിങ്ങ് മറുപടിയാണ്കിട്ടിയത്. തൊട്ടുതൊട്ടാണുനടക്കുന്നതെങ്കിലും,എതിരെവരുന്നവെളിച്ചം അവർക്കിടയിലപ്പോഴും ബാക്കിയാവുന്ന ഒഴിവുകളുടെരേഖാചിത്രം തന്റെകണ്ണുകളിൽ വരച്ചിട്ടിട്ടുണ്ടാവണമെന്നും.

§ 2 ഒട്ടിപ്പിടിക്കുന്ന വാക്കുകളെക്കുറിച്ചാണ്. ഒരു വാക്കിനും അതിനു പുറകെ വരുന്ന മറ്റൊരു വാക്കിനുമിടയിലെ വിടവ് ചിലപ്പോഴെങ്കിലും വളർന്ന് വാപൊളിക്കുന്നുവെന്നാണ് അയാൾ പറയുന്നത്. ഒന്നിൽനിന്ന് മറ്റൊന്നിലേക്കുള്ള മനസ്സിന്റെ ചലനത്തിനിടയിൽ മനസ്സിൽ പടർന്നുപരക്കുന്ന സുഗന്ധം കാറ്റെടുത്തുപോകാമെന്നും, പറഞ്ഞു പറഞ്ഞുവന്നതിന്റെ രുചിയറ്റുപോവാമെന്നും. ഒഴിവുകളുടെ നിലനിൽപ്പിനാധാരം വളർന്ന് പരക്കുവാനുള്ള, ഭക്ഷിക്കുവാനുള്ള ത്വരയാണെന്ന് അയാൾ സ്വല്പമൊന്ന് മുന്നോട്ടാഞ്ഞിരുന്ന് പതിഞ്ഞ ശബ്ദത്തിൽ ഉരുവിട്ടപ്പോൾ, അൽപ്പം കടന്നു പോവുന്നല്ലോ എന്ന് തോന്നാതിരുന്നില്ല.

§ 3. 'Life work' എന്നതും 'lebenswerke' എന്നതും തമ്മിൽ ഒരു കടലകലമുണ്ട്.

തലക്കെട്ടുകളുടെ അഹങ്കാരം

"One writes of scars healed, a loose parallel to the pathology of the skin, but there is no such thing in the life of an individual. There are open wounds, shrunk sometimes to the size of a pinprick, but wounds still. The marks of suffering are more comparable to the loss of a finger, or of the sight of an eye. We may not miss them, either, for one minute in a year, but if we should there is nothing to be done about it."

Fitzgerald, F. Scott: Tender is the night

ഈ വരികൾ പലവട്ടം പലയിടങ്ങളിൽ എഴുതിയിട്ടുണ്ട്: ഒരു പക്ഷെ അതുതന്നെയാണ് പറയാൻ വരുന്നതും, എങ്ങനെ ഈ വാചകം (കുറിപ്പ്: ഇവിടെ ഒരു വാക്ക് എഴുതണമെന്നുണ്ട് - 'അത്ഭുതകരമായി', 'ആശ്ചര്യകരമെന്നോണം' അങ്ങനെ എന്തെങ്കിലും. പക്ഷെ വയ്യ.) അതെന്ത് വിശദീകരിക്കാൻ ശ്രമിക്കുന്നുവോ അതേ ഗണത്തിൽ ചെന്ന് പെടുന്നുവെന്നത്. ഇവിടെ വേണമെങ്കിൽ സച്ചിദാനന്ദന്റെ 'ചിലത്'-ലെ വരികൾ ഉദ്ധരിക്കാം - പക്ഷെ എന്തിന്? പിന്നെ പതിയ സ്റ്റോയിക്സിനെ കൊണ്ടരാം. ചാരിയിരുന്ന്, മനസ്സിന്റെ പലകോണിൽ, ചിതറിക്കിടക്കുന്നവയെന്നോ, എങ്ങെങ്ങോ മാഞ്ഞില്ലാതായവയെന്നോ കരുതിയ അറിവിന്റെ ശകലങ്ങൾ തന്നിഷ്ടപ്രകാരം വന്ന് ഒട്ടിപ്പിടിച്ച് ഒരിക്കലും ഊഹിച്ചിട്ടില്ലാത്ത രൂപഭാവങ്ങൾ കൈക്കൊള്ളുന്നത് നോക്കിക്കാണാം. ഇതിലൊക്കെ ഞാനെവിടെയാണ്?

കട, അടുക്കള, അടുക്കളക്കട

§ 1. പഴമ്പുരാണമെന്നാൽ പഴവും പുരാണവും എന്നല്ല



ലിസ്റ്റിന്റെ [Franz Liszt] 'ഫോസ്റ്റ് സിംഫണി' (Eine Faust-Symphonie in drei Charakterbildern) എങ്ങനെ പുരുഷകേന്ദ്രീകൃതവ്യവസ്ഥയെ പ്രതിനിധാനം ചെയ്യുന്നുവെന്ന് ഒരു നീണ്ട പഠനമുണ്ട്. പാത്രപഠനമായ ഈ കൃതിയിൽ, ആദ്യത്തെ പാദത്തിൽ ഫോസ്റ്റും, രണ്ടാമത്തേതിൽ ഗ്രെഷനുമാണ്. ഈ സംഗീതത്തിന്റെ ഘടനയും, രീതിശാസ്ത്രവും ആഴത്തിൽ പരിശോധിക്കുന്നതിലൂടെ ചരിത്രത്തിനുപുറത്തെ ചില്ലലമാരയിലേക്ക് മാറ്റിവെക്കപ്പെടുന്ന സ്ത്രീ - സ്ത്രീകളില്ല - എന്ന കൗതുകവസ്തു സൃഷ്ടിക്കപ്പെടുകയും, അത് നിലനിർത്തുവാനുള്ള ഉപാധികൾ അരിച്ചിറങ്ങിപ്പടരുന്നതും കാണാവുന്നതാണ്. കരുത്ത്/ഓമനത്തം, തീവ്രവികാരാധീനത/കോമളത, സജീവത്വം/സ്ഥായിഭാവം എന്നിങ്ങനെയുള്ള ദ്വിവിധയുക്തിയിലൂടെ ഇരുവരെയും വേർതിരിക്കുക വഴി എങ്ങനെ സാമാന്യയുക്തിക്കും, പൊതുബോധത്തിനും നിരക്കുന്ന പുരുഷസങ്കൽപ്പങ്ങളെ വിഭാവനം ചെയ്യുന്നു എന്നതാണ് ഈ വായനയിലെ ദിശാസൂചി. ഇവ്വിധം അവളുടെ നിലനിൽപ്പ് എന്നത് പുരുഷദൃഷ്ടിക്ക് പതിക്കാനുള്ള ഇടം എന്നതിലേക്ക് ചുരുക്കപ്പെടുകയാണ്.

§ 2. ചൊറിച്ചുമല്ലലുകൾ



കാണപ്പെടേണ്ടവയ്ക്ക്, സ്വയം കാണപ്പെടാനായി നഷ്ടപ്പെടേണ്ടവയ്ക്ക്, ചലനം നിഷിദ്ധമാണ്. അത്തരത്തിൽ ചലിക്കുയെന്നത് കാണാൻ അവകാശവുമായി വരുന്നവനിൽ അംഗഛേദനം നടത്തുകയാണ്. മറിയത്തിൽനിന്ന് ഹവ്വയിലേക്ക് അധികദൂരമില്ല.

ആകുലം...

"Dawning within him was the kind of knowledge of human nature that teaches us to know and appreciate another person by the fall of his voice, the way he picks something up, even the timbre of his silence and the expression of the physical posture with which he occupies a physical space; in short by that agile way, barely tangible yet the only truly complete way, of being something spiritual and human, which is layered around the tangible, effable core as around a bare skeleton, and by means of that appreciation to anticipate his mental personality."

Musil, Robert: The Confusions of Young Törless

ഒരു യോജന താണ്ടുകയെന്നാൽ ആനമുടയിലെത്തലാണെങ്കിൽ അതിനുമപ്പുറത്തെ ഒരംഗുലം താണ്ടുകയെന്നത് ഹിമാലയത്തിലേക്കുള്ള കയറ്റമാണ് - ഈ ഹ്രസ്വദൂരം കടക്കുന്നതെങ്ങനെയെന്നതാണ് മ്യൂസിൽ കാണിക്കുന്നത്. 'അയാളുടെ മൗനത്തിന്റെ സ്വരവിശേഷം' - ഒരു പക്ഷെ അളന്നുമുറിച്ച, അല്ലെങ്കിൽ, കടഞ്ഞെടുത്ത രൂപകങ്ങൾ എന്നത് ജ്ഞാനശാസ്ത്രം,അറിവ് / ജീവിതം, കല തുടങ്ങിയ നവോത്ഥാനപഥത്തിൽനിന്നുരുവമെടുക്കുന്ന അനിവാര്യമായ ദ്വന്ദങ്ങളെ സങ്കലിപ്പിക്കുവാനുദ്ദേശിച്ചുള്ള രീതിശാസ്ത്രത്തിൽ അനുപേക്ഷണീയമാണെന്ന് പറയാവുന്നതാണ്.

സാംസ്കാരികസമയസഞ്ചാരം

സാംസ്കാരികസമയസഞ്ചാരമെന്നതിന് ധിഷണയിലധിഷ്ഠിതമായ വാഹകങ്ങൾ എത്രത്തോളം വിജയം കാണുമെന്ന ശങ്കയാണ്, അല്ല, ശങ്കയല്ല, ചിന്തിച്ചുചിന്തിച്ചു നടന്നുചെന്നാൽ, ആ ചിന്തയുടെ പൊരികളെ പരിപൂർണ്ണമായി കെടുത്തുക ദുസ്സാധ്യമാണെന്നതാണ്. തീർച്ചയായും നമ്മളിവിടെ സംഗീതം ഭാഷയിൽനിന്നകന്നതെന്ന നിലയിൽ അതിനു സ്വതസിദ്ധമായി മറ്റതിനേക്കാൾ മൂർത്തഭാവമുണ്ടെന്ന് സങ്കൽപ്പിക്കുന്നുണ്ട്. കമിഴ്ത്തിവെച്ച ഉരുളിക്കുമുകളിൽ ഒന്നുമില്ലെന്ന മിന്നലൊളിയറിവിനുപിമ്പത്തെ കാലത്തെയാണ് നമ്മൾ ലക്ഷ്യം വെക്കുന്നത് - വീണ്ടും തെറ്റി - അല്ല ലക്ഷ്യം വെക്കുകയല്ല, ലക്ഷ്യമെന്നത് മുന്നറിവിനെ വെളിവാക്കുന്നുണ്ട്, അതു വഴി യുക്തിപരതയെയും. പറയാൻ വന്നത് - അല്ലെങ്കിൽ, ചെയ്യപ്പടേണ്ടത് - അതല്ല: എന്നെക്കെടുത്തുന്നതിനെക്കുറിച്ച വാർത്തകളാണ്.

ഒന്നുമില്ല

എസ്തർ ലെസ്ലി ‘വാൾട്ടർ ബെഞ്ജമിൻ’ എന്ന പുസ്തകത്തിൽ ഡോറ ബെഞ്ജമിന് സമ്മാനമായി ക്ലീയുടെ ‘ഇന്റ്രൊഡ്യൂസിങ്ങ് ദി മിറാക്കിൾ’ നൽകിയെന്നു പറയുന്നു. തുടർന്ന്, ആ ചിത്രം തൂക്കിയിടാൻ സ്വന്തമായി ചുമരുകൾ വേണമെന്ന് ബെഞ്ജമിൻ ഒരുപാട് ആഗ്രഹിച്ചുവെന്നും. കാലത്തിന്റെ മറ്റൊരു ചെരിവിൽ, ബെഞ്ജമിനിലൂടെ, ചരിത്രത്തെക്കുറിച്ചുള്ള സിദ്ധാന്തവിചാരത്തിലെ ക്ലീയുടെ ചിത്രത്തിലൂടെ, എത്രപേർ ക്ലീയിലെത്തി എന്നാലോചിക്കുമ്പോഴാണ്...